مکاتب ظاهرگرا در تفسیر قرآن

author

مینا شمخی استادیار علوم قران وحدیث دانشگاه شهید چمران اهواز

Abstract:

در تاریخ تفسیر قرآن شاهد مکاتب مختلف تفسیری در باب فهم و برداشت آیات الهی هستیم که از یک سو، هر کدام در بستر و ریشه‌ها و عواملی شکل گرفته و از دیگر سو، هر یک از آنها، آثار و تأثیرات خود را بر حوزه اندیشة اسلامی بر جای گذاشته است. در این مقاله از میان مکاتب مختلف و فراوان تفسیری، به بررسی مکتبی عمده و کاملاً متمایز که خود شامل مکاتب فرعی دیگری می‌شود، پرداخته و در بارة مبانی آن سخن خواهیم گفت. این مکتب که در طول زمان و تاریخ اسلام به حیات خود ادامه داده و افراد زیادی را زیر لوای خود گرفته، عبارت است از مکتب تفسیر ظاهری. مراد از تفسیر ظاهری، تفسیری است که بر اساس وضع و قراردادهای لفظی و یا دلالت‌های عقلی انجام گیرد و مکاتب ظاهرگرا، مکاتبی هستند که استناد به ظاهر آیات و مدلول لفظی آنها را در تفسیر قرآن، لازم می‌دانند. از این رو، این مکتب در مقابل مکتب باطنی - غیرظاهری- قرار دارد. بنابراین، عنوان مکتب تفسیر ظاهری، عنوان عامی است که بر هر مکتب و نظریه‌ای که با این مبنا به تفسیر بپردازد، اطلاق می‌شود. این مکتب، طیف‌های گوناگونی را شامل می‌شود که مهمترین آنها را یادآوری می‌کنیم.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

هدف حقوق در قرآن و مکاتب بشرى

مطالعه مقایسه‌اى هدف حقوق از نگاه قرآن و مکاتب بشرى است. حقوق در اندیشه بشرى و غربى نگاه به فرجام زندگى انسان دارد و آخرت باورى را مدّ نظر قرار نمى‌دهد، چنان که براى خدا و اخلاق نیز نقشى قائل نیست. در تفکر بشرى، عدالت یکى از اهداف حقوق بشر است و این هدف در این اواخر بیشتر به دفاع از فرد و آزادى او همت مى‌گمارد. حقوق اجتماعى که نقطه مقابل حقوق فردى است به خیر عمومى و حقوق دولت به عنوان اهداف حقو...

full text

نقد و ارزیابیِ «ظاهرگرایی در فهم قرآن (درآمدی بر مبانی و روش‌های جریان‌های ظاهرگرا)»

full text

هدف حقوق در قرآن و مکاتب بشری

مطالعه مقایسه ای هدف حقوق از نگاه قرآن و مکاتب بشری است. حقوق در اندیشه بشری و غربی نگاه به فرجام زندگی انسان دارد و آخرت باوری را مدّ نظر قرار نمی دهد، چنان که برای خدا و اخلاق نیز نقشی قائل نیست. در تفکر بشری، عدالت یکی از اهداف حقوق بشر است و این هدف در این اواخر بیشتر به دفاع از فرد و آزادی او همت می گمارد. حقوق اجتماعی که نقطه مقابل حقوق فردی است به خیر عمومی و حقوق دولت به عنوان اهداف حقوق...

full text